Alternatif Çözümler Daire Başkanlığının hazırlamış olduğu uzlaştıma el kitabı bölüm sonlarındaki  sorular ve cevaplarına bu sayfamız altından erişebilirisiniz.

BÖLÜM SONU SORU VE CEVAPLARI

Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı’nın Yayımladığı Eğitim Kitabının Bölüm Sonlarında Yer Alan Soruların Yanıtları

BÖLÜM SONU SORULARI

1.BÖLÜM İLE  İLGİLİ SORULAR

• Onarıcı adalet ile geleneksel ceza adaleti arasındaki düşünce farkı nedir?
• Geleneksel ecza adaleti sisteminde kanunun ihlâl edilmiş olması sonucu, faillerin cezalandın İması gereğine ve diğer devlet menfaatlerine öncelik tanımaktadır. Suçun mağdurları ise, süreçte tâli plânda kalmakta ve gereken ilgiyi görmemektedir. Suçun devlete karşı işlendiği düşünüldüğünden devlet, anlaşmazlığı sahiplenmekte ve anlaşmazlığa nasıl tepki verileceğine karar vermektedir. Böylece şekillenen ceza adalet sistemleri fail merkezli olup, neredeyse tamamen faille ilgilenmekte ve ceza yargılama sürecinde mağdur çoğunlukla ihmal edilmektedir.
• Onarıcı adalet sisteminde ise: Devletin suç teşkil eden fiillerde asıl mağdur şeklinde görülmesi ve mağdurlara, faillere ve topluma pasif roller biçilmesi yerine onarıcı adalette, suçun bireylere karşı işlendiği kabul edilmektedir. Suçtan etkilenenlere, anlaşmazlığın çözüm sürecine aktif bir şekilde katılma fırsatı verilmektedir. Onarıcı adaletin, mağdurun zararının giderilmesi, faillerin suç teşkil eden fiillerinden dolayı sorumluluğunu doğrudan üstlenmesi ve mağdurlara yardımcı olunması amaçlanmaktadır.
• Geleneksel ceza adaleti sisteminde; 1) Hangi suç işlenmiştir? 2) Bu suçu kim işlemiştir? 3) Kaillerin hak ettiği ceza nedir? sorulan üzerinde durulmakta iken onarıcı adalet sisteminde; I) Suçtan kim zarar görmüştür? 2) Bu kişilerin ihtiyaçları nelerdir? 3) Bu ihtiyaçları karşılamak kimin sorumluluğundadır? somlarına yanıt aranmaktadır.
• Onarıcı adalet sürecinin temel ilkeleri nelerdir?
• Olaya dâhil olan herkesin onuruna saygı,
• En güçsüz olana destek sağlama dâhil olmak üzere, sürece katılım ve güçlendirme.
• Hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı,
• Yaş, cinsiyet, ırk, sosyal statü, düşünce yapısı veya dine dayalı ayrımcılık yapılmaması,
• Dikte edilen yerine gönüllü olarak ulaşılan sonuçları tercih etme.
• Sürecin esnek olması ve sonuçların tarafların ihtiyaçlarını karşılaması,
• Tarafların, sonuçta yapılan anlaşmaya uyması,
• Sürece toplum katılımının sağlanması,
• Kişi ve toplum güvenliğine saygı duyulması.
• Ceza arabuluculuğuna ilişkin temel uluslararası belgeler nelerdir?
• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 15 Eylül 1999‘da. R(99)19 sayılı “Ceza Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk” konulu tavsiye kararı
• Avrupa Birliği Konseyi’nin “mağdurların ceza davalarındaki durumu” hakkındaki 15 Mart 2001 tarihli Çerçeve Kararı
• 1990 tarihli ve 19 numaralı Savcıların Rolüne İlişkin Birleşmiş Milletler Rehber ilkeleri
• Onarıcı adalette fail ve mağdurların zayıflıkları yerine güçlü yönlerinin ön planda tutulmasının sebepleri nelerdir?
• Onarıcı adalette, mağdur ve faillerin zayıf yönleri veya yetersizlikleri üzerinde durmak yerine, onların güçlü yönlerinden ve sebep oldukları zararı giderme yeteneklerinden yararlanılır. Onarıcı adalette suç teşkil eden fiil yok sayılmamakta; fakat faillere saygılı bir şekilde davranma ve failleri, kanuna uygun davranmalarını sağlayacak şekilde topluma kazandırma ihtiyacı vurgulanmaktadır. Böylelikle mağdur ve failin sürece katkısı sağlanmaktadır.
• Onarıcı adalet ile mağdur hakları arasındaki bağlantı nedir?
• Onarıcı adalet sisteminde, tâli plânda kalan ve gerekli ilgiyi göremeyen mağdur çözüm sürecinin aktif bir üyesi haline getirilerek, zararının en kısa sürede giderilmesi sağlanmaktadır. Bu süreçle mağdurun beklentilerini büyük ölçüde karşılanmakta, mağdurun ön planda tutularak hakları öncelikli olarak korunmaktadır.
• Mağdur-fail arabuluculuğunun amaçları nelerdir?
• Suçun sebep olduğu manevî ve maddî zararın onarılması yönünde bir çaba olarak, mağdur ile failin ve uygun hâllerde onlara destek olacak kişilerin (aile bireylerinin, yakınlarının) aktif olarak katıldığı onarıcı bir süreç sağlamak,
• Mağdur ve failin, suç teşkil eden fiili tartışmaları, sorularına cevap almaları, duygularını açıklamaları ve mümkün olduğu ölçüde onarma ve iyileşme yönünde yol almalarına imkan tanımak,
• Mağdur ve failin, suçun sebep olduğu zararı giderecek bir anlaşma ve karşılıklı olarak kabul edilebilir plan geliştirmesine yardım etmek.
• Mağdur-fail arabuluculuğunun mağdur bakımından sunduğu faydalar nelerdir?
• Fail, işlediği suçun mağdur üzerindeki olumsuz etkilerini telafi etme şansı bulur.
• Faile, işlediği suçun beşeri etkisi ile yüzleşme olanağı tanınırken, mağdur da, duygu ve düşüncelerini faile doğrudan açıklayabilir.
• Faili tanımayı sağlar.
• Mağdur, suçun işlemesinden sonra zihninde oluşan, “Bunu bana neden yaptın?”, “Evime nasıl girdin?”, “Beni izliyor muydun?”, “Buna sebebiyet veren bir şey yaptım mı?”, “Bunu önleyebilmek için benim yapabileceğim bir şey var mıydı?” gibi, sadece failin yanıtlayabileceği soruların yanıtını alabilir.
• Mağdurun, suçun işlemesinden sonra fail ve suçla ilgili olarak ortaya çıkan, çoğunlukla da abartılı olan korkuları yatıştır ve “Bir daha gelir mi?”, “Ne çeşit bir canavar bunu bana yapabilir?”, “Tehlikede miyim?” gibi sorular bastırılır.
• Mağdur, kendisinden özür dilenmesini isteyebilir ve bu fırsatı bulabilir.
• Mağdur, bir eşya veya hedef olarak değil, bir insan gibi görülme fırsatını yakalar.
• Geleneksel ceza muhakemesi sistemlerinde, gerek çocuklar gerek yetişkinlere yönelik olarak çoğunlukla görüldüğü gibi, mağdurun sürecin dışında bırakılması veya bir külfet olarak görülmesi yerine, değer verilen bir siije olarak suçtan doğan sorunların çözüm sürecine dahil edilmesi sağlanır.
• Fail, mağdura karşı olan sorumluluğunu bizzat üstlenir.
• Mağdurun zararının, fail tarafından giderimine (telâfisine) yardımcı olunur ve mağdura özgü ve anlamlı giderim şekillerinin belirlenmesi (örneğin nakden tazmin veya bir diğer giderim şekli) sağlanır. Böylccc mağdur, zararının giderimi için hukuk mahkemesinde ayrı bir tazminat davası açmaktan kurtulur.
• Tazminatın gerçekten ödenme ve mağdurun zararının giderimi şansını büyük ölçüde artırır

(araştırmalara göre ödemenin yapılması ihtimali, dava yoluna nazaran 4 kat daha fazladır).

• Failin tekrar suç işleme ihtimalini azaltarak, mağdura, toplum için önemli bir sorun teşkil eden, suç işlenmesinin önlenmesine katkıda bulunma fırsatı sunar.
• Mağdurun mahkemeye gitme gerekliğini ortadan kaldırabilir.
• Mağdur, adaletin yerine geldiği duygusunu hisseder.
• Mağdurun huzur duymasını sağlayacak uzlaşmalar yapılır.
• Mağdur-fail arabuluculuğunun fail bakımından sunduğu faydalar nelerdir?
• Sadece cezalandırılmak yerine, değişiklik yapma, hataları düzeltme fırsatı tanır.
• Mağdurdan özür dileme veya mağdura açıklama yapma fırsatı sunar.
• Fail, işlediği suçun, insan üzerindeki gerçek etkilerini anlayabilme fırsatı sağlar.
• Failin bir suçlu olarak değil, bir insan olarak görülmesine olanak tanır.
• Failin, mağdurun zararının nasıl giderileceğine ilişkin karar verme sürecine katılmasını, makul ve yerine getirilebilir bir giderim anlaşmasını müzakere etmesini sağlar.
• İlk kez suç işleyen kişiler veya suça sürüklenen çocuklar gibi, failin toplum için tehlike oluşturmadığı uygun durumlarda mağdurun zararının giderimi suretiyle, sabıkalı olmak veya hapis cezası almak yerine, failin soruşturmadan kurtulması için eşsiz bir imkan sunar. Müzakere sanatının kullanılmasıyla mağdur-fail arabuluculuğu, suçta tekerrürü önler.
• Topluma yararlı bir birey olarak, faile imajını düzeltme fırsatı sunar.
• Mağdur-fail arabuluculuğunun toplum ve ceza adalet sistemi bakımından sunduğu faydalar nelerdir?
• Toplum açısından faydaları:

1. Kayıpların telafisi suretiyle, suçların toplum üzerindeki etkilerini hafifletir.
2. Faillerin, mağdur ve suçtan zarar görenlere nasıl zarar verdiklerini anlamalarını sağlayarak, suçun tekrarını önler.
3. Toplumda adalet tecrübesini arttırır.
4. Hapis cezasının toplum üzerindeki olumsuz etkilerini (örneğin ebeveynlerin veya evin geçiminden sorumlu olan aile üyelerinin hürriyetinden mahrum bırakılması gibi) hafifletir ve faillerin hapis cezasını çekerken, suçtan ders alınış olarak topluma geri dönmelerini sağlar.
5. Suçun, süreklilik gösteren kişiler arası bir anlaşmazlığın parçası olduğu veya mağdur ile failin gelecekte görüşme ihtimalinin olduğu durumlarda, toplumda barışın sürdürülmesi için bir zemin oluşturur.
6. Suçtan kaynaklanan sorunların çözümlenmesini sadece devletten beklemek yerine, bu sorunların çözümü için gönüllüleri eğiterek çaresizlik hissinin üstesinden gelinir ve toplumun kendi suç sorunu üzerinde doğrudan etkili olabilmesi sağlanır.
7. Eğitimli gönüllüler, alternatif uyuşmazlık çözümü konusunda kazandıkları yeni hünerleri, ilişkileri vasıtasıyla kendi çevrelerine ve daha genel olarak da topluma taşırlar.

• Ceza adalet sistemi açısından faydalan;

1. Mağdurların ihtiyaçları karşılanır ve onların, ceza ve çocuk adaleti sistemine yönelik memnuniyetleri artırılır.
2. Toplumun adalet tecrübesi ile ceza ve çocuk adaleti sisteminden olan tatminini artırır
3. Geleneksel çekişmeli ceza yargılaması sürecinde, ceza davaları için harcanan süreyi büyük ölçüde kısaltır.
4. Hizmetlerin, bu alanda eğitim almış gönüllüler tarafından yerine getirilmesi sayesinde, geleneksel ceza yargılaması sürecinde, ceza davaları için harcanan masrafları büyük ölçüde azaltır.
5. Toplum için tehlikeli olmayan ve toplum ile mağdura yararlı katkılarda

bulunabilecek failler için yaratıcı seçenekler geliştirmek suretiyle, hapis cezasının yol açtığı giderleri azaltır.

6. Savcıların, ceza mahkemelerinin ve kolluk makamlarının iş yükünü azaltarak, bu mercilere tahsis edilen kamu kaynaklarının en fazla ihtiyaç duyulan davalarda daha çok kullanılmasını sağlar.
7. Toplumun ceza ve çocuk adaleti sistemine yönelik bilincini geliştirerek, bu sistemi sahiplenmesini sağlar ve böylece, mağdur ve gönüllülerin sürece katılımını artırır.

• Mağdur-fail arabuluculuğunun suça sürüklenen ve suç mağduru çocuklar bakımından sunduğu faydalar nelerdir?
• Mağdur fail arabuluculuğunun mağdur üzerinde ve fail üzerindeki faydaları suça sürüklenen çocuk ve suç mağduru çocuklar için de geçerli olmakla birlikte, çocukların bedensel, ruhsal ve fiziksel gelişimlerinin klasik ceza sistemindeki olumsuz etkileri önemli ölçüde bertaraf edilmektedir. Böylelikle çocuk hukukunun çocuk hukukunun genel ilkeleri ve çocuğun yüksek yararı daima gözetilmiş olmaktadır.

1. BÖLÜM İLE  İLGİLİ SORULAR

1. Mevzuatta, uzlaştırma kurumu ile ilgili olan düzenlemeleri kronolojik olarak özetleyiniz.

• 112.2004 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunun 253.maddesinde yapılan değişiklik
• 07.2005 tarihli Çocuk Koruma Kanunun 24. maddesinde yapılan değişiklik
• 12.2006 tarihli ve 5560 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunla TCK 73/8 maddesinde yapılan değişiklik
• 11.2016 tarihli ve 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

2. Uzlaştırma müzakereleri sırasında taraflar arasında hakaret veya kasten yaralama gibi suçların

işlenmesi halinde uzlaştırmacı, tanıklık yapabilir mi, eğer re’sen soruşturulan bir suç söz konusu ise

suç duyurusunda bulunabilir mi?

• Uzlaştırma müzakerelerinin gizliliği ile ilgili olarak; uzlaştırma sürecinde yapılan açıklamalar herhangi bir soruşturma, kovuşturma ya da davada delil olarak kullanılamaz. Müzakerelere katılanlar bu bilgilere ilişkin olarak tanık olarak dinlenemez (CMUY 32/3) hükmü bulunmaktadır.
• Yönetmelik hükmünden anlaşılacağı üzere müzakerelerin gizliliği açıklanan bilgi ve belgelerin diğer tarafa veya üçüncü şahıslara bildirilememesi, bu hususlarda tanıklık yapılamaması sonucunu doğurmaktadır. Suç işlenmesine ilişkin bir hüküm bulunmadığından genel hükümler çerçevesinde değerlendiril i kliğinde, bu durumda müzakereler esnasında oluşan bir suçun varlığı halinde uzlaştırmacının tanıklık yapabileceği, kamu görevlisinin suç bildirme yükümlülüğüne istinaden de suç duyurusunda bulunabileceği değerlendirilmektedir.

3. Uzlaştırmaya ilişkin temel ilkelerden 3 tanesini sayınız.

• Uzlaştırmanın Tarafların Özgür İradelerine Dayanması
• Tarafların Temel Haklarının Korunması
• Tarafların Yeterince Bilgilendirilmeleri

4. Uzlaştırma-ön ödeme kurumlarını karşılaştırınız.

• Uzlaştırma ve ön ödeme kurumlan birbirinden farklı kurumlardır. TCK m. 75/1 ‘de uzlaştırma kapsamında olan suçların ön ödeme kapsamında olmayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu halde uzlaştırma ön ödemenin olumsuz şartıdır. Diğer taraftan muhakeme şartı olan ön ödeme uzlaştırmaya engeldir. Neticeten, uzlaştırmaya tabi suçlarda ön ödeme

hükümleri uygulanamayacağı gibi, ön ödemeye tabi suçlar da uzlaştırma yoluna gidilemez.

5. Uzlaştırmacı-şikâyetten vazgeçme kurumlarını karşılaştırınız.

• Uzlaştırma ve şikayetten vazgeçme birbirinden farklı kurumlardır. Şikâyetin bir edim karşılığında geri alınması bile uzlaştırma olarak nitelendirilemez, çünkü uzlaştırmanın hüküm ve sonuçlan farklıdır. Uzlaştırma ile kişinin tazminat hakkı ortadan kalkmakta iken şikayetten vazgeçme olsa dahi tazminat hakkı saklı kalmaktadır.

6. Uzlaştırma-kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumlarını karşılaştırınız.

• Uzlaştırma soruşturma evresinde sağlanırsa kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumu, uzlaşma konusu edimin niteliğine göre, uzlaştırmanın sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu kurum ile uzlaştırma arasındaki söz konusu ilişki, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ile uzlaştırmanın bağımsız birer kurum olma özelliğini ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla her iki kurum da ayrık birer kurum olma niteliğini sürdürmektedir

7. Uzlaştırma-hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumlarını karşılaştırınız.

• Uzlaştırma kovuşturma evresinde sağlanırsa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, uzlaşma konusu edimin niteliğine göre, uzlaştırmanın sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu kurum ile uzlaştırma arasındaki söz konusu ilişki, hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve uzlaştırmanın bağımsız birer kurum olma özelliğini ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla her iki kurum da ayrık birer kurum olma niteliğini sürdürmektedir

8. Uzlaşma ve uzlaştırma kavramlarını açıklayınız, farkını belirtiniz.

• Uzlaştırma; uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve bu Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder.
• Uzlaşma ise; uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin Kanun (CMK) ve bu Yönetmelikteki (CMUY) usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmalarını ifade eder.
• Uzlaştırma süreç, uzlaşma anlaşmadır.

9. Uzlaştırmacı kimdir? Açıklayınız.

• Uzlaştırmacı; şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar gören arasındaki uzlaştırma müzakerelerini yöneten. Cumhuriyet savcısının onayıyla görevlendirilen avukat veya hukuk öğrenimi görmüş kişidir.

10. Uzlaştırma iş ve işlemleri sırasında hangi hallerde tercüman görevlendirilir? Ücretini kim

karşılar? Açıklayınız.

• Taraflardan birinin meramını anlatacak kadar Türkçe bilmemesi veya engelli olması hâlinde, uzlaştırma süreci ve sonuçları hakkında bilgilendirilmesi tercüman vasıtasıyla yapılacak ve tarafın özgür iradesi tercüman vasıtasıyla ortaya konacaktır. Böyle bir durumda CMK m. 202/5 gereğince ilgili tarafa Cumhuriyet başsavcılığı tarafından tercüman tayin edilecektir.
• Tercümanın ücreti yargılama giderinden sayılmaz ve hazine üzerinde bırakılır.

11. Uzlaştırma görüşmeleri sırasında taraflarca yapılan açıklamalar herhangi bir soruşturma,

kovuşturma veya davada delil olarak kullanılabilir mi? Açıklayınız.

• Uzlaştırma sürecinde yapılan açıklamalar herhangi bir soruşturma, kovuşturma ya da davada delil olarak kullanılamaz.
• Bu itibarla, tarafların yapmış olduğu açıklamalar gerek ceza gerek özel hukuk yargılamasında, karşılarına delil olarak çıkmayacaktır. Dolayısıyla, tarafların özgürce söz konusu suç hakkında konuşabilecekleri ve bu sıradaki beyanlarının delil değeri taşımayacağı hususunu vurgulayarak uzlaştırmaca taraflar arasında iletişim kanallarının açık olmasını sağlamalıdır.

12. Uzlaştırmaya konu suçun mağduru kimler olabilir?

• Ceza hukukunda mağdur, gerçek kişi veya bir tüzel kişi olabilir. Söz konusu tüzel kişilik, devlet veya başka bir kamu tüzel kişiliği de olabilir. Ancak mağduru devlet veya başkaca bir kamu tüzel kişisi olan suçlar bakımından uzlaştırma hükümleri uygulanmayacağından (CMK m. 253/1) uzlaştırmada taraflar ancak gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri olabilir.

13. Birden çok kişi tarafından işlenen suçlarda uzlaştırma yoluna gidilebilir mi? Gidilir ise süreç nasıl işler?

• Birden çok kişi tarafından işlenen suçlarda uzlaştırma yoluna gidilebilir. Aralarında iştirak ilişkisi olsun veya olmasın birden çok kişi tarafından işlenen suçlarda uzlaştırma hükümleri her bir şüpheli ya da sanık için ayrı ayrı değerlendirilir, ancak uzlaşan kişi uzlaşmadan yararlanır.

14. Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilir mi? Gidilir ise mağdurların tamamının uzlaşmayı kabul etmesi zorunlu mu? Açıklayınız.

• Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilir. Bu halde mağdurların tamamının uzlaşmayı kabul etmesi gerekir. Aksi taktirde bir kısım mağdurların uzlaşıp, bir kısmının yada birinin uzlaşmaması halinde, uzlaşmanın sağlanamadığı sonucu ortaya çıkar.

15. Soruşturma ve kovuşturma evresinde uzlaştırma yoluna kaç kez gidilir? Taraflar kendi aralarında uzlaşma belgesi düzenleyebilir mi? Bu belgenin düzenlenmesinde bir süre var mıdır?

• Soruşturma ve kovuşturma evresinde bir kez uzlaştırma yoluna gidilebilir. Daha önce uzlaştırma yoluna gidilmiş ise tekrar ulaştırma yoluna gidilemez.
• Soruşturma evresinde iddianame düzenleninceye kadar, kovuşturma evresinde ise hüküm verilinceye kadar tarafların kendi aralarında düzenledikleri bir uzlaşma belgesi ile başvurmaları halinde uzlaşma hükümleri uygulanabilir.

16. Hangi hallerde uzlaştırma iş ve işlemleri mirasçılarla yürütülür?

• Uzlaşma sağlanarak edim belirlenip, uzlaştırma raporu düzenlendikten sonra şüphelinin ölmesi hâlinde, artık ortada yerine getirilmesi gereken bir edim söz konusudur. Özellikle uzlaştırma raporunun İİK m. 38 anlamında ilâm niteliğinde belge olması sebebiyle bunun mirasçılar tarafından ifası gündeme gelecektir
• Soruşturma evresinde mağdur veya suçtan zarar görenin ölmesi halinde uzlaştırma işlemleri sonlandırılır.
• Soruşturma evresinde şüphelinin ölümü halinde Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair karar verilir
• Kovuşturma evresinde uzlaştırma usulü uygulanırken mağdurun öldüğü anlaşılırsa mağdurun ölmeden evvel katılan sıfatını alıp almadığı araştırılır. Mağdur (veya suçtan zarar gören) katılan sıfatını aldıktan sonra ölmüşse bu durumda uzlaştırma işlemleri katılanın kanuni temsilcileri ile yürütülecektir. Mağdur (veya suçtan zarar gören) katılan sıfatını almadan ölmüşse uzlaştırma işlemi sonlandırılacaktır.

17. Şikâyete tabi bir suçun mağduru olan A. şüpheli B hakkındaki şikâyetini geri almıştır. A, diğer şüpheliler C ve D ile uzlaşabilir mi?

• Mağdur A dilediği hakkında şikayetinden vazgeçebilir, dilediği ile uzlaşabilir, dilediği ile

uzlaşmayabilir. Bu haliyle mağdur A diğer şüpheliler C ve D ile uzlaşabilir.

Mağdur A dilediği hakkında şikayetinden vazgeçebilir, dilediği ile uzlaşabilir, dilediği ile uzlaşmayabilir. Bu haliyle mağdur A. B ile uzlaşıp C ve D ile uzlaşmayabilir

19. Şikâyetin geri alınması ile tarafların uzlaşması aynı anlama gelir mi? Kovuşturma evresinde şikâyetin geri alınmasının sanığın kabulüne bağlı olması bu sorunun cevabını değiştirir miydi?

• Şikayetten vazgeçme ile uzlaşma farklı kurumlardır. Farklı sonuçlar doğurur. Şikayetten vazgeçen taraf hukuk davası açmak suretiyle maddi / manevi tazminat talebinde bulunabilecekken, uzlaşması halinde tazminat talep hakkını kaybeder.
• Kovuşturma evresinde şikayetten vazgeçme sanığın kabulüne bağlıdır, zira sanık suçsuzluğuna kani ise, şikayetten vazgeçmeyi kabul etmeyip beraatini isteyebilir. Bu dununda yargılamaya devam edilir. Şikayetten vazgeçmenin kabul edilmesi halinde verilecek düşme kararı, sanığın suçsuzluğunu ispat etmez. Bu haliyle şikayetten vazgeçen taraf tazminat davası açma hakkını elinde tutmuş olur.

3. BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR
4. Şikâyete tabi her suç uzlaştırma kapsamında mıdır?

• Takibi şikayete bağlı cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ve TCK 340/2 (Yabancı devlet başkanına karşı şikayete tabi suç) ile TCK 341 (Yabancı devlet bayrağına karşı hakaret) suçları hariç olmak üzere takibi şikayete bağlı her suç uzlaştırma kapsamındadır.

2. Şikâyete tabi olmayan bir suçun uzlaştırma kapsamında olması mümkün müdür?

• 6763 sayılı Kanun ile değişik CMK m, 253/1 hükmüne göre; kasten yaralama (3,fıkra hariç olmak üzere TCK m. 86 ve 88), taksirle yaralama (TCK m. 89). tehdit (TCK m. 106/1), konut dokunulmazlığının ihlali (TCK m. 116), hırsızlık (TCK m. 141), dolandırıcılık (TCK m. 157), çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (TCK m. 234) veticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (4. fıkra hariç olmak üzere TCK m. 239) suçları şikâyete tâbi olmamakla birlikte uzlaştırma kapsamındadır.

3. TCK m. 105’teki cinsel taciz suçu şikâyete tabidir. Bu suç uzlaştırma kapsamında mıdır?

• İstisnai olarak cinsel taciz suçu şikayete tabi olduğu halde uzlaştırma kapsamı dışındadır.

4. TCK m.86/2’dc düzenlenen fiil uzlaştırma kapsamında olduğuna göre, bu suçun nitelikli hali olan TCK m.86/3’te düzenlenen hali uzlaştırma kapsamında mıdır?

• Kasten yaralama suçunun nitelikli hallerini ifade eden 86/3 maddesinde uzlaşma hükümleri

uygulanmaz. ( 86/3:     a) Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı, b) Beden veya ruh

bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, c) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle, d) Kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle, e) Silâhla işlenmesi halleri)

5. Uzlaştırma, suça sürüklenen çocuklar bakımından mağduru gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması kaydıyla üst sının 3 yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda da mümkündür. Suça sürüklenen çocuk tarafından gerçekleştirildiği iddia olunan cinsel taciz suçu uzlaştırma kapsamında mıdır?

• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar istisna kabul etmeksizin uzlaştırma kapsamı dışındadır.

6. 18 yaşındaki A, 16 yaşındaki B ve 15 yaşındaki C, TCK 86/1 hükmünde yer alan “Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.’* ifadeleri ile düzenlenen suçu, D’ye karşı birlikte işlemişlerdir.
7. Aynı olayda A, B ve C uzlaşmak istemekte ancak mağdur D. faillerden yalnızca A ve C ile uzlaşmak istemekte. B ile uzlaşmak istememektedir. Uzlaştırma hükümleri uygulanabilir mi?

• Uzlaştırma hükümleri uygulanır. Netice itibariyle; mağdur D’nin A ve C ile uzlaşması sağlanır iken B ile uzlaşması sağlanamaz.

1. Aynı olayda D, B’den edim olarak kendisine 1.000 TL vermesini, C’den de yalnızca kendisinden özür dilemesini istemiştir. Bu doğrultuda düzenlenen uzlaştırma raporu geçerli midir?

• Mağdur D edimin belirlenmesinde (ahlaka ve hukuka uygun düştüğü sürece) özgürdür.
• Ancak yaşı küçük B kendi işlemleri ile borç altına giremeyeceğinden, kanuni temsilcisi vasıtasıyla uzlaşma müzakereleri yürütülür. Netice olarak kanuni temsilcisi belirtilen miktarı öder ise uzlaşma sağlanır. Tek başına B ile yapılacak belirli miktar ödeme üzerine kurulu uzlaşma sonuç ifade etmeyecektir.
• Yaşı küçük C ile ilgili olarak karşılıksız kazanma söz konusu olduğundan C nin özür dilemesi edimi uzlaşma açısından sonuç doğurur ve uygundur.

1. Aynı olayda D, B’den 1000 TL talepte bulunmasına karşın C’den özür dc dâhil olmak üzere hiçbir edim talep etmeseydi bir önceki soruya vereceğiniz cevap değişir miydi?

• Bir önceki soruda B için verilen yanıt geçerli olup, tarafların edimsiz uzlaşması söz konusu olabileceğinden. C’den hiçbir edim talep etmeksizin gerçekleşecek uzlaşma hüküm ifader eder.

1. . A, B ve C bakımından uzlaştırma hükümleri işletilebilir mi?

• TCK 86/1 maddesinde yer alan kasten yaralama suçu uzlaştırma açısından yetişkinler için de uygulanabileceğinden, A , B ve C için uzlaştırma hükümleri işletilebilir

1. A, B ve C uzlaşmak istemekte ancak mağdur D, faillerden yalnızca A ve C ile uzlaşmak istemekte, B ile uzlaşmak istememektedir. Uzlaştırma hükümleri uygulanabilir mi?

• Uzlaştırma hükümleri uygulanır. Netice itibariyle; mağdur D’nin A ve C ile uzlaşması sağlanır iken B ile uzlaşması sağlanamaz, (a şıkkı ile mükerrer soru)

7. Şüphelinin uzlaştırmayı kabul etmesi suçu kabul anlamına gelir mi? Açıklayınız.

• Şüphelinin uzlaştırmayı kabul etmesi suçu kabul anlamına gelmez, soruşturma veya kovuşturmaya devam olunursa, şüphelinin suçu ikrarı olarak kabul edilemez.

8. Etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlarda uzlaştırma usulü mümkün müdür? Açıklayınız.

• 6763 sayılı Kanun’un 34. maddesiyle. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 253/3’tcki, bir suçun uzlaştırmaya tabi olması için o suçla ilgili etkin pişmanlık hükümlerine yer verilmemesi gerektiği yönündeki düzenleme ilga edilmiştir. Bu itibarla, hakkında etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlar da uzlaştırma kapsamına alınmıştır

9. Kamu tüzel kişisinin mağdur olduğu suçlarda uzlaştırma yoluna gidilebilir mi? Açıklayınız.

• Kanunun 253 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan suçlarda, şüpheli, sanık, suça sürüklenen çocuk ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek kişi veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırılması girişiminde bulunulur hükmüne istinaden kamu tüzel kişisinin taraf olduğu suçlarda uzlaştırma yoluna gidilemez.

10. Mağdurun soruşturma evresinde ölmesi halinde uzlaştırma usulü uygulanabilir mi? Açıklayınız

• Soruşturma evresinde mağdur veya suçtan zarar görenin ölümü hâlinde uzlaştırma işlemi

sonlandırılır (CMUY 7/7)

11. Mağdurun kovuşturma evresinde ölmesi halinde uzlaştırma usulü uygulanabilir mi? Açıklayınız.

• Kovuşturma evresinde uzlaştırma usulü uygulanırken mağdurun öldüğü anlaşılırsa mağdurun ölmeden evvel katılan sıfatını alıp almadığı araştırılır. Mağdur (veya suçtan zarar gören) katılan sıfatını aldıktan sonra ölmüşse bu durumda uzlaştırma işlemleri katılanın kanuni temsilcileri ile yürütülecektir. Mağdur (veya suçtan zarar gören) katılan sıfatını almadan ölmüşse uzlaştırma işlemi sonlandırılacaktır.

12. Sanığın akıl hastası olması ve ceza ehliyetinin bulunmaması halinde uzlaştırma mümkün müdür? Açıklayınız.

• Akıl hastalıkları dolayısıyla işledikleri fiillerin anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya davranışlarını yönlendirme yeteneklerini önemli ölçüde kaybetmiş olan kişiler cezalandırılamayacaklarından bunlar hakkında uzlaştırma hükümleri uygulanamaz. Çünkü uzlaştırma, güvenlik tedbirlerinin değil cezaî sorumluluğun alternatifidir.

13. 11 yaşında olan suça sürüklenen çocuğun işlediği iddia olunan uzlaştırma kapsamındaki suçta uzlaştırma yoluna gidilebilir mi?

• Türk Ceza Kanununa göre “Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamaz” hükmü gereğince uzlaştırma yoluna gidilemez.

4. BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR

• Uzlaştırma sürecinde Cumhuriyet savcısının taraflar hakkında sosyal inceleme raporu alması mümkün müdür?
• Cumhuriyet savcısının taraflar hakkında sosyal inceleme raporu alması her zaman mümkündür?
• Uzlaştırmadan sorumlu Cumhuriyet savcısı tarafından yapılan incelemede öncelikle nelere dikkat edilmelidir?
• a) Büroya gönderme kararında kabul edilen fiilin uzlaştırma kapsamında olmadığının (uzlaştırmaya tâbi olmayan bir suçun yanlış nitelendirme dolayısıyla uzlaştırma bürosuna gönderilmiş olduğunun), b) Gönderme kararına konıı olan dosya içeriğinden şüpheli hakkında kamu davası açılması için yeterli şüphenin tespitine yönelik, suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan deliller toplanıp toplanmadığına dikkat edilmelidir.
• Soruşturma dosyasında yer alan belgelerin örneğinin uzlaştırmacıya verilmesinde nelere dikkat edilmelidir?
• Görevlendirilen uzlaştırmacıya* soruşturma dosyasında yer alan, uzlaştırma konusu suç veya suçlara ilişkin belgelerden uzlaştırma için gerekli olup da Cumhuriyet savcısı tarafından uygun görülenlerin birer örneği uzlaştırmacıya verilir.
• Hangi belgelerin örneklerinin verileceği her dosya bakımından farklılık gösterebilir.
• Dosyaya görevlendirilen uzlaştırmacıya, dosyanın tamamı değil, uzlaştırma için gerekli olup uzlaştırmadan sorumlu Cumhuriyet savcısınca uygun görülen belgelerden birer örnek verilir. Uzlaştırma süreci bakımından gerekli olmayan bilgi ve belgeler uzlaştırmacıya verilmez.
• Soruşturma dosyasında başka bir suça ilişkin belgeler de bulunabilir. Soruşturma evresindeki usul işlemleri gizli olduğundan (CMK m. 157), bu belgelerin uzlaştırmacıya verilmesi gizlilik ilkesine zarar verebilir.
• Uzlaştırmam görevlendirilmesinde uzlaştırma bürolarında esas alınacak dosya tevzi kıstaslar nelerdir?
• Tevzide:

1. Uzlaştırmaya konu suçun niteliği ve sayısı.
2. Taraf sayısı ve tarafların bulunduğu yer,
3. Uzlaştırma raporunun verilme süresi, ç) Uzlaşma teklifinin sonucu,
4. Uzlaştırma sonucu gibi hususlar esas alınır.

• Uzlaştırmacının sicil ve listeden çıkarılmasını gerektiren durumlar nelerdir?
• Uzlaştırmacı olabilmek için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşullan kaybeden ya da uzlaştırma göreviyle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunan, Kanunun öngördüğü yükümlülükleri önemli ölçüde veya sürekli yerine getirmeyen, performans değerlendirmeleri sonucunda yeterli bulunmayan, etik ilkelere aykırı davranan, yenileme eğitimini tamamlamayan uzlaştırmacı Daire Başkanlığınca sicilden ve listeden çıkarılır.
• Etik ilkelere aykırı hareket edilmesi halinde ihlalin niteliğine göre sicilden ve listeden çıkarına yaptırımı yerine uyarma veya bir yıla kadar geçici süreyle listeden çıkarma yaptırımı uygulanabilir.
• Uzlaştırmacıların uyması gereken etik ilkeler nelerdir?
• Görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız ve tarafsız olarak yerine getirir, tarafların ortak yararlarını gözetir, tarafların müzakerelerde yeterli ve eşit fırsatlara sahip olmasına özen gösterir.
• Adalete hizmet etme bilinciyle, görevini etkin, zamanında ve verimli biçimde yerine getirmeyi, sunduğu hizmet kalitesini yükseltmeyi hedefler.
• Görevini yerine getirirken taraflara nazik ve saygılı davranır. Tarafların birbirlerine saygılı davranmaları ve müzakerelere iyi niyetle katılmaları konusunda tarafları bilgilendirir.
• Masumiyet karinesi gereğince şüpheli ya da sanığın suçluluğu hakkında ön yargılı olamaz, şüpheli ya da sanığa karşı bir tavır takınamaz.
• Görevini yerine getirirken taraflar arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım yapamaz, itibar ve güveni sarsıcı davranışlarda bulunamaz.
• Taraflardan biriyle herhangi bir kişisel veya iş ilişkisinin bulunması, uzlaştırmanın sonucuna yönelik doğrudan veya dolaylı, malî veya diğer menfaatinin bulunması ya da taraflardan biri için uzlaştırma dışında bir yetkiyle görev yapması gibi bağımsızlığı veya taraflarla arasındaki menfaat çatışmasını etkileyebilecek ya da bu izlenimi verebilecek durumları açıklamadan görev yapamaz veya göreve devam edemez.
• Görev yaptığı olayla ilgili olarak daha sonra vekil veya müdafii olarak görev üstlenemez.
• Tarafsızlığından kuşku duyulmasına yol açacak şekilde kendisine veya bir başkasına doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir menfaat temin edemez.
• Görevinin saygınlığını ve kişilerin adalete olan güvenini zedeleyen veya şüpheye düşüren her türlü davranıştan kaçınır
• Uzlaştırmacıların uyması gereken etik ilkeler kapsamında bağımsızlığın anlamı nedir?
• Uzlaştırmacı, bağımsızlığını veya taraflarla arasındaki menfaat çatışmasını etkileyebilecek veya bu izlenimi verebilecek durumlar varsa, bunları taraflara açıklamadan görev yapmamalı yahut göreve başlamışsa görevine devam etmemelidir. Açıklama ödevi, uzlaştırma süreci boyunca devam eden bir yükümlülüktür.
• Uzlaştırmacı sadece taraflardan veya görevlendiren makamlardan bağımsız değil aynı /amanda, yakın vc uzak çevreden hatta kendi eğilimlerinden ve psikolojik durumundan da uzak kalarak tarafsız davranmalıdır
• Cumhuriyet savcısı ile iletişim içinde olması ve onun tavsiyelerine uyması gerekir. Her ne kadar kanunda talimat ifadesi kullanılmış ise de, bunun uzlaştırmacının bağımsızlığını ihlâl etmeyecek şekilde uygulanması ve emir şeklinde olmaması gerekir.
• CMK’da belirlenen hâkimin davaya bakamayacağı hâller uzlaştırmacı görevlendirilmesi ile ilgili olarak ne şekilde dikkate alınır?
• Hakimin davaya bakamayacağı haller ve reddi sebepleri uzlaştırmacı için de geçerlidir.
• Bu haller;

1. Kendisine ait olan veya doğrudan doğruya ya da dolayısıyla ilgili olduğu dosyada
2. Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşinin taraf olduğu dosyada
3. Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyunun taraf olduğu dosyada
4. Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın dosyasında
5. Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların dosyasında
6. Nişanlısının taraf olduğu dosyada
7. İki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyımı veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği dosyada

• Uzlaştırmacıların gizlilik yükümlülüğünün kapsamına neler girer?
• Uzlaştırmacı. ulaştırma sürecinde yapılan açıklamaları, kendisine aktarılan veya diğer bir şekilde öğrendiği olguları gizli tutmakla yükümlüdür
• Uzlaştırmacı. kanunen zorunlu olmadıkça, uzlaştırma ile ilgili olarak taraflardan öğrendiği bütün bilgileri de gizli tutmalıdır. Tarafların özel toplantılarda uzlaştırmacıya verdiği gizli bilgiler, bilgiyi veren taraftan izin alınmadıkça veya kanunen zorunlu olmadıkça diğer tarafa açıklanmayacaktır
• Uzlaştırmacının, taraflardan biriyle herhangi bir kişisel veya iş ilişkisinin bulunması durumunda ne yapması gerekir?
• Taraftardan biriyle herhangi bir kişisel veya iş ilişkisinin bulunması, uzlaştırmanın sonucuna yönelik doğrudan veya dolaylı, malî veya diğer menfaatinin bulunması ya da taraftardan biri için uzlaştırma dışında bir yetkiyle görev yapması gibi bağımsızlığı veya taraflarla arasındaki menfaat çatışmasını etkileyebilecek ya da bu izlenimi verebilecek durumları açıklamadan görev yapamaz veya göreve devam edemez.
• Uzlaştırmacı avukatsa ve uzlaşma sağlanamazsa, görev yaptığı olayla ilgili olarak sonradan vekil veya müdafii olarak görev üstlenebilir mi ?
• Görev yaptığı olayla ilgili olarak daha sonra vekil veya müdafii olarak görev üstlenemez
• Uzlaştırmacıların denetiminde hangi hususlar dikkate alınır?
• Uzlaştırmacılar;

1. Yönetmelikte belirtilen temel ve etik ilkelere uygun hareket edilmesi,
2. Uzlaşma teklifi ve uzlaştırma raporunun usulüne uygun düzenlenmesi,
3. Uzlaştırma işlemlerinin süresi içinde tamamlanması,

ç) Uzlaştırma müzakerelerinin gizliliğine riayet edilmesi,

1. d) Kanun ve bu Yönetmeliğin öngördüğü yükümlülüklere uygun hareket edilmesi, yönlerinden denetlenir.

• Uzlaştırmacıların etik ilkelere aykırı hareket etmesi hâlinde doğabilecek sorumlulukları nelerdir?
• İhlalin niteliğine göre sicilden ve listeden çıkartılabileceği gibi, sicilden ve listeden çıkarma yaptırımı yerine uyarma veya bir yıla kadar geçici süreyle listeden çıkarma yaptırımı uygulanabilir.
• Etik kural ihlali ayrıca suç teşkil ediyorsa ceza soruşturması ve kovuşturmasına konu olabilir.
• Uzlaştırmacının reddi mümkün müdür?
• Hakimin davaya bakamayacağı haller ve reddi sebepleri uzlaştırmacı için de geçerlidir.
• Reddi sebepleri;

1. İki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması.
2. İki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği hâlde görüşünü açıklamış olması
3. Tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması.
4. Dördüncü derece de dâhil yansoy hısımlarına ait olması.
5. iİi taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması.

4.BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR -2

• Gerçek ve tüzel kişilerde uzlaşma teklifi kime yapılmalıdır?
• Gerçek kişilerde kişinin kendisine ( yaş küçüklüğü, kısıtlılık gibi haller hariç olmak üzere)
• Özel hukuk tüzel kişilerde ise, temsil yetkisine sahip gerçek kişiye veya özel yetkili vekaletnameli vekile teklif yapılmalıdır.
• Uzlaşma teklif edilecek şüpheli, kısıtlanması gereken bir kişi ise ne yapılmalıdır?
• Uzlaşma teklif edilecek kişilerin ayırt etme gücüne sahip olup olmadıkları, uzlaştırma bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı ve görevlendirilen uzlaştırmacı tarafından araştırıldıktan sonra uzlaşma teklifinin muhatabı belirleneceğinden (CMUY m. 29/1), TMK m. 403 vd. uyarınca şüpheliye öncelikle vasi atanması gerekir. Şüpheli vesayet altına alınırsa vasisine, vesayet altına alınmasına gerek görülmez ise kendisine uzlaşma teklifi yapılmalıdır.
• Suça sürüklenen veya suç mağduru çocuğa uzlaşma teklif edilirken nelere dikkat edilmelidir?
• Suça sürüklenen çocuk ya da suç mağduru yaşı küçüğe uzlaşma teklifinde bulunulamaz. Bunların kanuni temsilcilerine uzlaşma teklifinde bulunulması gerekir.
• Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenin küçük olması hâlinde, küçüğün uzlaşma konusundaki

iradesi önem taşır mı?

• Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenin küçük olması hâlinde, küçüğün de uzlaşma konusundaki iradesi öğrenilmelidir. Ancak uzlaşma teklifi bunların kanuni temsilcilerine yapılır.
• Uzlaştırmacının teklif yapacağı kişi tutuklu ise teklif nasıl yapılır?
• Cezaevinde bulunan hükümlü veya tutuklulara uzlaşma teklifi SEGBİS aracılığıyla yapılabileceği gibi, görevlendirme belgesi ile ceza infaz kurumuna bizzat başvurulup, görüşme sağlanması suretiyle de yapılabilir.
• Uzlaşma teklifi istinabe yoluyla yapılırken hangi usül izlenir?
• Kanunda uzlaştırmacının. gerektiğinde uzlaşma teklifini istinabe yoluyla yapabilmesine izin verildiğinden, uzlaşma teklif formunun istinabe suretiyle imzalatılması gereken hâllerde, istinabe edilecek kişinin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet başsavcılığı bünyesinde bulunan istinabe bürosu istinabe olunur ve teklif formu, istinabe edilecek tarafın bulunduğu yer

Cumhuriyet başsavcılığı istinabe bürosu aracılığıyla imzalatılır

• Uzlaşma teklifine cevap verme süresi kaç gündür ve bu sürede cevap verilmezse ne olur?
• 3 günlük süre içinde uzlaşma teklifinde bulunulan taraf kararını bildirmek zorundadır. Bu süre geçtiği halde kararını bildirmeyen taraf uzlaşma teklifini reddetmiş sayılır.
• Uzlaştırma bürosu tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı öncelikle hangi tarafa uzlaşma teklif etmelidir?
• Uzlaşma teklifinin ilk önce kime yöneltilmesi gerektiği konusunda kesin bir kural mevcut olmayıp, uzlaştırmacı. öncelikle faili davet ederek uzlaşma teklif edebileceği gibi, bunu önce mağdura da sorabilir.
• Ancak failin mağdurla görüşmeye istekli olmasını ve mağdurun zararını tazmin etmeyi müzakere etmesini sağlamak için, uzlaşma teklifinin ilk önce faile yapılması uygun olur.
• Suçun işlenmesinden sonra hemen uzlaşma teklif edilmesi mümkün müdür?
• Uzlaşma teklifi suçun işlendiği tarihten itibaren bir aylık süre geçmeden yapılamaz.
• Soruşturma dosyasındaki adresler bulunamıyorsa soruşturma konusu suçla ilgili olarak uzlaştırma işlemleri nasıl sonuçlandırılır?
• Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma (veya kovuşturma) dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma yahut başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye, sanığa veya bunların kanunî temsilcisine ulaşılamaması hâlinde, soruşturma (veya kovuşturma) konusu suçla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturma (veya kovuşturma) sonuçlandırılır.
• Adres belirlenemiyorsa, soruşturma dosyasındaki adresler bulunamıyorsa veya sayılan kişiler yurt dışında ise bu şekilde hareket edilecektir
• Uzlaşma teklifinde bulunulması sırasında suça ilişkin delillerin toplanması ve koruma tedbirlerinin uygulanması mümkün müdür?
• Uzlaştırma ile ilgili iş ve işlemler yürütülürken bir yandan da soruşturma veya kovuşturmaya devam olunur. Uzlaştırma teklif veya görüşmeleri, ilgili suça ilişkin olarak, delillerin toplanmasına ve koruma tedbiri uygulanmasına engel değildir (CMK m. 253/8). Bu itibarla bir yandan uzlaştırma müzakereleri sürerken diğer yandan da şüphelinin evinde arama yapılabilir veya şüpheli yahut sanık hakkında gözaltı,tutuklama gibi koruma tedbirlerine başvurulabilir.
• Uzlaştırmacı, uzlaşma teklifinde bulunmak üzere şüpheliyle yaptığı ön görüşmede hangi konularda bilgili vermelidir?
• Uzlaştırmacı. şüpheliyle yaptığı ön görüşmede, şüpheliyi şu hususlarda bilgilendirmelidir:

1. Ceza adaleti sistemi (ana batlarıyla soruşturma ve kovuşturma süreci) nasıl işlemektedir?
2. Savcılık tarafından şüpheliye karşı yapılan suçlama nedir?
3. Ceza adaleti sistemi şüpheliye hangi imkânları sunmaktadır?
4. Mahkemedeki yargılama süreciyle uzlaştırma arasındaki fark nedir?
5. Yargılama ve uzlaştırma sürecinden sonra karşılaşılacak sonuçlar nelerdir?
6. Uzlaştırma süreci nasıl işler ve bunun için gerekli olan şartlar nelerdir?
7. Uzlaştırma süreci için sabit bir ücret ödenmekte midir?

• Uzlaştırmacı, uzlaşma teklifinde bulunmak üzere mağdurla yaptığı ön görüşmede hangi konularda bilgili vermelidir?
• Uzlaştırmacı. mağdurla yaptığı ön görüşmede, mağduru şu hususlarda bilgilendirmelidir:

1. Ceza adaleti sistemi (ana batlarıyla soruşturma ve kovuşturma süreci) nasıl işlemektedir?
2. Savcılık tarafından şüpheliye karşı yapılan suçlama nedir?
3. Ceza adaleti sistemi mağdura hangi imkânları sunmaktadır?
4. Mahkemedeki yargılama süreciyle uzlaştırma arasındaki fark nedir?
5. Yargılama ve uzlaştırma sürecinden sonra karşılaşılacak sonuçlar nelerdir?
6. Uzlaştırma süreci nasıl işler ve bunun için gerekli olan şartlar nelerdir?
7. Mağdurun zararının giderimiyle ilgili hususlar nelerdir?
8. Mağdurun uzlaştırma sürecini gönüllü olarak kabul etmesi ne demektir?

• Uzlaşma teklifinin taraflardan herhangi birince reddi hâlinde ne olur?
• Uzlaşma teklifinin taraflardan herhangi birince reddi hâlinde soruşturma, diğer tarafa teklifte bulunmaya gerek kalmadan, uzlaştırma yoluna gidilmeksizin sonuçlandırılır.
• Edim, maddi ve manevi zarar nedir? Açıklayınız.
• Edim kavramı, alacaklının borçludan isteyebileceği ve borçlunun da yapmak zorunda olduğu davranış, ivaz olarak tanımlanır
• Maddi zarar, “bir kimsenin iradesi dışında malvarlığında meydana gelen azalmayı” ifade etmektedir. Suç teşkil eden fiil meydana gelmeden önce mağdurun malvarlığıyla suçun işlenmesinden sonraki malvarlığı arasındaki fark, maddi zararı oluşturur
• Manevi zarar ise, haksız fiile bağlı olarak “kişilik hakkının ihlal edilmesi nedeniyle bir kişinin acı ve elem duymasını” ifade eder. Manevi zarar, bilhassa mağdurun kişilik haklarına saldırı oluşturan; hakaret, yaralama, tehdit gibi suçlarda görülür. Manevî zararın maddî ve hesaplanabilir bir yönü yoktur. Bu nedenle zararın kapsamını belirlemek güç ve görecelidir.
• Tarafların üzerinde anlaştıkları herhangi bir edimin uzlaştırmanın konusu olabilmesi için hangi koşulları taşıması gerekir?
• Tarafların özgür iradelerine dayanan, ahlaka ve hukuka uygun her türlü edim uzlaştırmaya konu olabilir.
• Takside bağlanmış edimlerde uzlaştırma raporunda nelere dikkat edilmelidir?
• Edim takside bağlanmışsa, uzlaşma raporunda taksit miktarları ile taksit aralıklarının kaç gün, hafta veya ay olduğunun ve ödeme günlerinin hangi tarih olacağın açıkça belirtilmelidir.
• Edim belirlenirken hangi hâllerde mağdurun veya suçtan zarar görenin haklarına halef olan

üçüncü kişi yahut kişilerin hakları dikkate alınmalıdır?

• Uzlaştırma Yönetmeliğinin 33. maddesinin (b) bendinde ifade edilen, “mağdurun veya suçtan zarar görenin haklarına halef olan üçüncü kişi yahut kişiler”, genellikle sigorta şirketleri olacaktır. Zarar sigortalarında sigorta tazminatını ödeyen sigortacı, sigortalıya halef olur ve sigortalının zarardan sorumlu olan kişiye karşı sahip olduğu dava ve talep haklarını kazanır.
• Örneğin mağdurun hem yaralandığı hem de otomobilinin zarar gördüğü, maddî hasarlı ve taksirli yaralamalı bir trafik kazası sebebiyle yapılan soruşturmada mağdur, kendi kasko sigortasından tazminat almadan önce faille uzlaşırsa, hem otomobilin zararını alıcı da yaralanması nedeniyle uğradığı zararını tazmin ettirebilir ve sigortacının müzakerelere katılması gerekmez. Bu halde mağdur (sigortalı), fitili ibra etmiş olacağından, sigortacı mağdura (sigortalıya) halef olmaz ve faile rücu edemez. Mağdur ile fail, otomobile verilen zarar için de uzlaşırsa, uzlaştırma raporunun imzalanmasıyla mağdur faili ibra etmiş olur ve TIK m. 1472/2 uyarınca sigortacıya geçen haklarını ihlâl edici şekilde davranarak sigortacının faile rücu hakkını ortadan kaldırdığından, sigortacıya karşı kendisi sorumlu olur
• Bağış yapına ediminde uzlaştırma raporu tanzim edilirken nelere dikkat edilmelidir?
• Uzlaştırma raporunda, üçüncü kişi veya kişilere bağışlanacak para miktarı veya eşyanın niteliği ile tarihi yer almalıdır. Bu açıklama, edimin ifa edilip edilmediğinin tespiti ve ondan sonra yapılacak işlemler bakımından önem taşır. Burada bağış olarak adlandırılan bir edim vardır. Çünkü failin yapıp yapmamakta özgür olduğu bir bağış söz konusu olmayıp, varılan anlaşma uyarınca yapılması zorunlu bir bağış, yani bir edim vardır
• Özür dileme şeklindeki edimler hangi biçimlerde yapılabilir?
• Özür dilemenin mutlaka “özür diliyorum” şeklinde ifade edilmesi gerekli değildir. “Yanlış yaptım, beni bağışlamanızı istiyorum”, “kusurlu olduğumu kabul ediyorum, bir daha böyle bir şey yapmayacağım, beni hoşgörün” ve benzeri şekildeki pişmanlığını dile getiren sözlerle özrün ifade edilmesinin mümkün olduğu gibi özür mektubu gibi yollarla ifade edilmesi de mümkündür. Özür, ancak failin şahsen yerine getirebileceği bir edim olduğundan, başkasının fail adına özür dilemesi bu edimin konusu olamaz.
• Özrün mutlaka sözlü olarak dilenmesi gerekli değildir, yazılı olarak da özür dilenebilir.
• Özür dilenmesi bir edim olarak uzlaştırma raporunda yer alabilir vc bu özür dilenmesi sonraki bir tarihe bırakılabilir. Özellikle basın yoluyla yapılan hakaretlerde özrün aynı şekilde yapılması kararlaştırılan hâllerde veya işyeri gibi bir topluluk önünde yapılan hakaretlerde özrün de bir topluluk önünde yapılması kararlaştırılan durumlarda özür dilenmesinin sonraya bırakılması mümkündür
• Soruşturma evresinde edimin yerine getirilip getirilmediğinin takibi kim tarafından yapılır ve sonuçları nelerdir?
• Soruşturma evresinde, edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik göstermesi sebebiyle şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildiğinde, edimin yerine getirilip getirilmediğinin takibi uzlaştırma bürosu tarafından yapılır.
• Soruşturma evresinde kamu davasının açılmasının ertelenmesi karan verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi (şüpheli tarafından borçlanılan edimin süresinde, kısmen dahi ifa edilmemesi) hâlinde, hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilen şüphelinin kasıtlı bir suç işlemiş olması aranmaksızın, kamu davası açılır
• Uzlaşmanın gerçekleşmesi hâlinde düzenlenen uzlaştırma raporunda hangi unsurlar yer almalıdır?
• Uzlaştırma raporu, uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırdığında Ek-3’te yer alan Uzlaştırma Raporu örneği’ne uygun, tarafların edimlerini ayrı ayrı, şüphe ve tereddütte yer vermeyecek ve mümkünse sıra numarası içerecek şekilde taraf sayısından bir fazla olarak hazırlanır.
• Raporda yer alacak unsurlar Ek-3 uzlaşma raporunda ayrıntılı olarak yer verilmiştir.

23. Uzlaştırma bürosundan sorumlu Cumhuriyet savcısı, kendisine sunulan uzlaştırma raporunu hangi yönlerden inceler?

• Tarafların özgür iradelerine dayanıp dayanmadığı ile edimin hukuka ve ahlaka uygun olup olmadığı yönlerinden inceler.

24. Uzlaştırma bürosundan sorumlu Cumhuriyet savcısı uzlaştırma raporunda düzeltilmesi mümkün olan şekle ilişkin eksiklikler tespit ederse neler yapmalıdır?

• Raporda düzeltilmesi mümkün olan şekle ilişkin bir eksiklik (örneğin basit yazı veya hesap hataları, maddî hatalar gibi) yahut edimin ölçülü olmaması gibi bir sebeple reddetmesi hâlinde uzlaşma gerçekleşmemiş sayılmamalı ve taraflara bu şekil eksikliğinin giderilmesi için kısa bir süre verilmelidir. Böylece, şeklî bir eksiklik yüzünden uzlaşmanın gerçekleşmemiş sayılması tehlikesi ortadan kalkacaktır.Uzlaştırma raporunda açık olmayan.

edimin ifası konusunda belirsizlik ve şüphe içeren hususların taraflarca düzeltilmesi ve eksikliklerin giderilmesinden sonra, raporun uzlaştırma bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı tarafından onaylanmasına bir engel kalmayacaktır

1. BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR

1. Kamu davası açıldıktan sonra mahkeme hangi durumların varlığı halinde kovuşturma dosyasını uzlaştırma işlemleri için uzlaştırma bürosuna gönderir? Açıklayınız.

• Suçun hukuki niteliğinin kovuşturma evresinde değişmiş olması
• Soruşturma evresinde uzlaştırma yapılmadığı halde iddianamenin kabul edilmiş olması
• Suçun uzlaştırma kapsamında olduğunun ilk kez kovuşturma evresinde anlaşılması
• İddianame yerine geçen bir belge ile dava açılmış olması
• Cumhuriyet savcısı tarafından iddianame düzenlenmeksizin, iddianame yerine geçen belge ile doğrudan mahkeme önüne gelen uzlaştırmaya tabi bir suçun varlığı

2. Suçun hukuki nitelemesi ne demektir? Hukuki niteleme yetkisi kime aittir?

• Suçun hukuki nitelemesi, suçun ya da fiilin Türk Ceza Kanunu veya ceza hükümleri içeren diğer kanunlarda hangi suça tekabül ettiği yani suçun ya da fiilin hangi kanunun hangi ceza maddesi dahilinde değerlendirilmesi gerektiğinin belirlenmesidir.
• Hukuki niteleme yetkisi C.Savcıları ve hakimlere aittir.

3. Kovuşturma evresinde suçun uzlaştırma kapsamında olduğunu düşünen mahkemenin uzlaştırma bürosuna gönderme kararma karşı, aynı görüşte olmayan uzlaştırma bürosu Cumhuriyet savcısının yapabilecekleri nelerdir?

• Uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcısı suçun açıkça uzlaştırma kapsamında olmadığını tespit ederse, mahkemeden ara kararını yeniden değerlendirmesini ister. Ancak mahkeme ilk kararında ısrar ederse C.savcısının gidebileceği bir itiraz yolu yoktur.

4. Kovuşturma evresinde uzlaştırmacıya hangi belgeler verilir? Açıklayınız.

• Mahkemenin uzlaştırma için gerekli olduğunu takdir ettiği belgeler, uzlaştırma bürosuna gönderilir. Dava dosyasında yer alan, ancak uzlaştırma işlemleri ile ilgisi olmayan belgelerin uzlaştırma bürosuna gönderilmemesi gerekmektedir

5. Kovuşturma evresinde uzlaştırma süresi ne kadardır? Uzlaştırma süresi talep halinde uzatılabilir mi? Uzatılır ise bu kararı kim verir?

• Soruşturma evresinde olduğu gabi uzlaştırma süresi 30 gündür. Talep halinde en çok 20 güne kadar uzatılabilir.

6. Uzlaştırmacı müzakereler sırasında izlenmesi gereken yöntemle ilgili olarak hâkim ile görüşebilir mi? Hâkim uzlaştırmacıya talimat verebilir mi?

• Uzlaştırmacı müzakereler sırasında izlenmesi gereken yöntemi ilgili C.Savcısı ile görüşebilir, C.Savcısı ise müzakerelerin kanuna uygun yürütülmesini teminen talimat verebilir.

7. Kovuşturma evresinde düzenlenen uzlaştırma raporu neleri içerir?

• Uzlaştırmacı, uzlaştırma raporu örneğine uygun, tarafların edimlerini ayrı ayrı, şüphe ve tereddüte yer vermeyecek ve mümkünse sıra numarası içerecek şekilde taraf sayısından bir fazla olarak hazırlar. Uzlaşmanın gerçekleşmesi hâlinde, tarafların imzalanın da içeren raporda, ne suretle uzlaşıldığı ayrıntılı biçimde açıklanır. Ancak uzlaştırma müzakereleri sırasında suçun işlenmesine ilişkin olarak yapılan açıklamalara raporda yer verilmez.

8. Kovuşturma evresinde uzlaştırmacı ücretini kim takdir eder? Ücret neye göre belirlenir? Sarf kararını kim yazar ve sarf kararı ne zaman düzenlenir?

• Uzlaştırmacı ücreti Uzlaştırma Bürosu C.Savcısı tarafından takdir edilir.
• Uzlaştırmacı ücreti, uzlaştırmacının şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin yaşı, eğitimi, sosyal ve ekonomik durumu gibi belirgin farklılıklarını değerlendirmede ve tarafları uzlaştırmadaki becerisi, süreçte gösterdiği gayret, taraf sayısı, uyuşmazlığın kapsam ve niteliği dikkate alınarak tarifedeki alt ve üst sınırlar arasında belirlenir.
• Sarf kararı Uzlaştırma Bürosu C.Savcısı tarafından, uzlaştırma raporunun mahkeme hakimi tarafından onaylanmasına müteakip yazılır.

9. Kovuşturma evresinde uzlaştırma raporunu kim onaylar?

• İlgili mahkeme hakimi tarafından onaylanır.

10. Mahkeme uzlaştırma raporunu hangi yönlerden inceler?

• Uzlaşmanın tarafların özgür iradelerine dayanıp dayanmadığı ve edimin hukuka ve ahlaka uygun olup olmadığı yönlerinden inceler

11. Uzlaştırma raporunda belirlenen edimin hukuka veya ahlaka aykırı olması halinde mahkeme ne yapabilir? Açıklayınız.

• Mahkeme uzlaştırma raporunu onaylamaz. Uzlaştırma için gerekli süreye ( 30 + 20 gün) uyulması koşuluyla edimin değiştirilmesi dosyayı büroya gönderebilir.

6. BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR
7. Uzlaştırmayı diğer arabuluculuk türlerinden ayıran özellikler nelerdir?

• Arabuluculuk türleri; arabulucuların konulara bakışları, yaptıkları müdahaleler, bunları dile getiriş şekilleri bakımından farklılık gösterir. Ceza arabuluculuğu (uzlaştırma); insancıl, diyalog odaklı veya dönüştürücü arabuluculuk modeli şeklinde ifade edilir. Hukuk arabuluculuğu anlaşma odaklıyken, ceza arabuluculuğu (uzlaştırma) iletişim odaklıdır.

2. Uzlaştırma müzakeresine kimler katılabilir?

• Uzlaştırma müzakerelerine şüpheli, sanık, katılan, mağdur, suçtan zarar gören, kanunî temsilci, müdafi ve vekil katılabilir.

3. Uzlaştırmacının uzlaştırma müzakeresinden sonra gizlilik yükümlülüğü devam eder mi?

• Gizliliği koruma yükümlülüğü, uzlaştırmacının görevi sona erdikten sonra da devam eder

4. Uzlaştırma müzakeresinin aşamalarına uymamanın sonuçlan nelerdir?

• Uzlaştırma müzakerelerinin aşamalarına uymayarak gerçekleştirilecek müzakerelerde, uzlaştırmacının müzakereyi yönetmesi zorlaşacaktır. Müzakere çatışmalara açık; ortak paydalara, menfaat ve kazanımlara odaklanmaktan uzak olacaktır. Eksik / yetersiz bilgilendirme, yetersiz hazırlık neticesinde istenen sonuca ulaşılamama, sürecin zarar görmesi sonucuyla karşı karşıya kalınabilecektir.

5. Hazırlık aşamasının müzakeredeki önemi nedir?

• Herhangi bir hazırlığa tabi tutulmadan görüşmeye katılan mağdur ve fail uzlaştırmanın ve onarıcı adalet anlayışının fayda ve getirilerini içselleştiremeden karar vermek zorunda kalacaktır. Hazırlık aşaması gerçekleşmez ise; uzlaştırmacı tarafları, taraflar ise uzlaştırma müessesesini yeterince anlayamadıkları için müzakerede çatışma ortamına zemin hazırlanmış olacak, uzlaştırmacının müzakereyi yönetmesi zorlaşacaktır. Diğer taraftan mağdur ve failin hazırlık aşaması ile uzlaştırma müzakereleri onarıcı adalet anlayışının özüne uygun bir şekilde gerçekleşebilecek; uzlaştırmacının hazırlık aşaması ile de tarafları anlaması, istek ve çekincelerini öğrenmesi ile müzakereleri etkin bir şekilde yönetebilecektir.

6. Tarafların ortak toplantıya devam edip edemeyeceği neye göre belirlenir?

• Uzlaştırma konusun suçun basit olması veya hazırlık toplantılarında müzakerenin ortak toplantılarla devam ettirilmesinin uygun olmadığının tespit edilmesi hâlinde ortak toplantı yapılmayabilir

7. Uzlaştırmanın yapılacağı yerin özellikleri nelerdir?

• Adliye binalarında uzlaştırma müzakereleri için oda tahsis edilmişse bu yerlerde. Kamu kurum ve kuruluşlarında bu amaçla ayrılan yerlerde, Tarafların kabul etmesi şartıyla uzlaştırmacının faaliyetlerini yürüttüğü büroda. Tarafların menfaatlerine uygun, kendilerini huzurlu hissedecekleri güvenli bir ortamda veya taraflarca kabul edilen bu işe uygun başka yerlerde yapılabilir.
• Prensip olarak tarafların kendilerini huzurlu hissedecekleri güvenli bir görüşme ortamında uzlaştırmanın yapılması esastır.

8. Uzlaştırma müzakeresi kaç şekilde sona erebilir?

• Uzlaştırma müzakeresi üç şekilde sona erer.

1. Anlaşma olmaksızın sona erme
2. Anlaşma ile sona erme
3. Tarafın adreste bulunmaması, yurtdışında olması yahut herhangi bir nedenle tarafa ulaşılamaması nedeniyle sona erme
4. Uzlaştırmacının geliştirmesi gereken en önemli beceri hangisidir?

• Uzlaştırmacının geliştirmesi gereken önemli beceri aktif dinleme becerisidir.

7.BÖLÜM İLE İLGİLİ SORULAR

1. Soruşturma evresinde uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde uzlaştırmadan sorumlu Cumhuriyet savcısı ne tür kararlar verir?

• Edimin ifası defaten (tek seferde) gerçekleşmiş ise Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Takipsizlik Kararı),
• Edimin ifası ileri bir tarihe bırakılmış, taksitlendirilmiş ya da süreklilik arzediyor ise Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Karan verilir.

2. Kovuşturma evresinde uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde mahkeme ne tür kararlar verir?

• Edimin ifası defaten (tek seferde) gerçekleşmiş ise Düşme Karan,
• Edimin ifası ileri bir tarihe bırakılmış, taksitlendirilmiş ya da süreklilik arzediyor Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı verilir.

3. Soruşturma evresinde taksitli, ileri tarihli ve süreklilik arzeden edimin ifasının takibi kim tarafından yapılır?

• Uzlaştırma Bürosu tarafından yapılır.

4. Kovuşturma evresinde taksitli, ileri tarihli ve süreklilik arzeden edimin ifasının takibi kim tarafından yapılır?

• Cumhuriyet Başsavcılığı İnfaz Bürosu tarafından yapılır.

5. Uzlaştırmanın olumlu sonuçlanmasının üç neticesini yazınız.

• Adli sicil ve arşiv kaydı oluşmaz
• Uzlaşmaya konu suç nedeniyle tekerrür hükümleri uygulanmaz, tekerrüre esas teşkil etmez
• Uzlaşma neticesinde tazminat davası açılamaz, daha önce açılmış tazminat davalarından feragat edilmiş sayılır

6. Uzlaştırma neticesinde açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılmasını değerlendiriniz.

• Uzlaşma neticesinde daha önce açılmış olan davalardan da feragat edilmiş sayılır. Ancak uzlaşma anlaşmasındaki edimi talep etme hakkı devam etmektedir. Feragat edilen zarar, hem maddî hem manevî zarardır. Edimin zararı tam olarak karşılamaması durumunda mağdur ya da suçtan zarar gören eksik kalan kısım için yeni bir dava veya takip başlatamaz.

7. Uzlaştırma raporunu İİK 38 anlamında değerlendiriniz.

• Uzlaşma raporu ilam mahiyetini haiz belgelerden kabul edilir. Mağdur veya suçtan zarar gören bu belge ile ilamlı takip başlatabilir. Şüpheli veya sanığın ölmesi hâlinde bunların mirasçılarına karşı da takip yapılabilir.

8. Soruşturma evresinde uzlaştırma konusu edimin ifası iki ay ileriye bırakılmışsa nasıl hareket edilir?

• Uzlaştırmam bu hususun belirtildiği raporu hazırlayarak teslim etmesine müteakip. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi kararı verilir ve takibi uzlaştırma bürosu tarafından yapılır.

9. Kovuşturma evresinde uzlaştırma konusu edimin ifası bir ay ileriye bırakılmışsa nasıl hareket edilir?

• Uzlaştırmam bu hususun belirtildiği raporu hazırlayarak teslim etmesine müteakip, uzlaştırma bürosu dosyayı ilgili merciye (mahkemesine) gönderir. Mahkeme ise Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı verir ve karar C.Başsavcılığı İnfaz Bürosuna gönderilir. Edimin ifası bu büro tarafından takip edilir.

10. Uzlaştırma görüşmeleri bittikten ve taraflar raporu imzaladıktan sonra taraflardan biri bu uzlaşmadan döndüğünü beyan ederse ne yapılır?

• Kural olarak imzalanmış olan rapordan vazgeçmek (caymak) mümkün değildir.
• Diğer taraftan uzlaşmanın, tarafların özgür iradelerine dayanması gerekmektedir. Kişi raporu yeterince bilgilendirilmeden imzaladığını, uzlaştırmanın vasıf ve mahiyetini anlayamadığını iddia eder, dolayısıyla özgür iradesiyle imzalamadığını ileri sürer ise, C.Savcısı / Hakim uzlaştırma raporunun tarafların özgür iradelerine dayanıp dayanmadığını gözetmekle yükümlü olduğundan bu yönde bir değerlendirme yapar. Özgür iradesine dayanmayarak imza attığını iddia eden tarafın durumu C.Savcısı / Hakim tarafından değerlendirilerek karara bağlanır. Rapor imzalandıktan sonra kararından vazgeçmek ancak bu haliyle mümkün olabilmektedir.

11. Taraflara arasında uzlaşma görüşmeleri bittikten ve taraflar uzlaştıklarını beyan ettikten sonra taraflardan biri raporu imzalamazsa nasıl hareket edilir?

Uzlaştırma raporunun, tarafların özgür iradelerine dayanması gerekliliği karşısında, bu durumun ancak tarafların imzasıyla hüküm ifade edebileceğinden, uzlaşma sağlanmış olsa dahi taraflardan birinin raporu imzalamaması halinde, uzlaştırmanın olumsuz sonuçlandığı hüküm altına alınarak bu doğrultuda rapor düzenlenmesi gerekir.

12. Hakaret suçu dolayısıyla uzlaşan mağdur uzlaşma sonrası işlenen fiilden duyduğu elemi karşılamak üzere ayrıca manevi tazminat davası açabilir mi?

• Manevi tazminat davası açamaz, açmış olduğu dava var ise feragat etmiş sayılır.

13. Edimin 5 taksit halinde ifa edileceğinin kararlaştırılmış olması halinde ilk 4 taksiti ödeyen şüpheli 5. taksiti ödemezse ne olur?

• Şüpheli hakkında verilen Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi kararı kaldırılarak, hakkında kamu davası açılır. Ödenmeyen 5-taksit hakkında icra takibi başlatılıp, icra marifetiyle tahsil edilebilir.

14. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmesi hâlinde hangi karar verilir?

• Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Takipsizlik Kararı) verilir.

15. Sanık hakkında edimi ifa etmesi durumunda düşme kararı verilirse sanığın adli sicil kaydı (sabıkası) oluşur mu? Böyle bir karar tekerrüre esas olur mu?

• Sanık hakkında adli sicil kaydı oluşmayacağı gibi tekerrüre esas teşkil etmez.

16. Uzlaştırmacıya ödenecek ücret nerede düzenlenmiştir?

• Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) 253/22 ve Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği (CMUY) 36 ve 37. maddelerinde düzenlenmiştir.

17. Uzlaştırmam ücreti belirlenirken hangi kriterler esas alınır?

• Uzlaştırmam ücreti, uzlaştırmacının şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin yaşı, eğitimi, sosyal ve ekonomik durumu gibi belirgin farklılıklarını değerlendirmede ve tarafları uzlaştırmadaki becerisi, süreçle gösterdiği gayret, taraf sayısı, uyuşmazlığın kapsam ve niteliği dikkate alınarak tarifedeki alt ve üst sınırlar arasında belirlenir.

18. Uzlaştırmam ücretini kim takdir eder? Bir dosyada birden fazla uzlaştırmam görevlendirilebilir mi? Açıklayınız.

• Uzlaştırma Bürosu C.Savcısı tarafından Uzlaştırmam Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen sınırlar dahilinde takdir edilerek ödenir.
• Bir dosyada birden fazla uzlaştırmam görevlendirilebilir. Bu durumda ücret bu kişilere ayrı ayrı ve eşit olarak ödenir.

19. Uzlaştırmacıya uzlaştırma iş ve işlemleri sırasında yaptığı giderler ödenebilir mi? Ödenir ise ne kadar ödeme yapılır?

• Uzlaştırmam tarafından zorunlu yol giderleri dâhil olmak üzere yapılan giderler ödenir.
• Giderlere ilişkin yapılacak ödeme, uzlaştırmanın olumlu sonuçlanması hâlinde ve 2-3 kişinin uzlaştırılması durumunda ödenecek olan ücretin alt sınırını geçmeyecek şekilde ödenebilir.

20. Uzlaştırma gerçekleşirse (olumlu sonuçlanırsa) uzlaştırmam ücretini kim öder?

• Uzlaştırmanın olumlu sonuçlanması halinde uzlaştırmam ücreti ve giderleri hazine tarafından karşılanır.

21. Uzlaştırma başarılı olmazsa uzlaştırmam ücreti kim tarafından ödenir?

• Uzlaştırmanın başarılı sonuçlanmaması halinde uzlaştırma ücreti ve giderleri hakkında kanunun yargılama giderine ilişkin hükümleri uygulanır. (Yargılama sonucunda sanık ceza alır ise sanığa yükletilir, beraat eder ise hazine üzerinde bırakılır)